Nota Ekonomi T5 Bab2 – Kadar Pertukaran Asing

Pertukaran asing merujuk kepada mata wang negara lain yang dimiliki oleh sesebuah negara.

Nota Ringkas: Kadar Pertukaran Asing (RM meningkat)
– Harga eksport mahal
– Harga import murah
– Nilai eksport menurun
– Nilai import meningkat

Kepentingan Pertukaran Asing

Membiayai import
Malaysia mengimport barangan Jepun dan membayar menggunakan mata wang Yen.

Membayar balik pinjaman luar negara
Mata wang asing diperlukan untuk membayar hutang negara yang dibuat dari negara lain.

Membuat pelaburan di luar negara
Negara yang mempunyai banyak pertukaran asing akan menggalakkan rakyatnya melabur di luar negara untuk memperoleh pulangan yang lebih tinggi.

Mempertahankan nilai mata wang negara
Nilai mata wang tempatan berbanding mata wang asing tertentu boleh dikawal oleh bank negara dengan membeli atau menjual mata wang negara di pasaran mata wang asing.
Bank pusat sesebuah negara akan menggunakan rizab asing negara untuk membeli mata wang negara apabila nilainya jatuh dan sebaliknya.

Pengiraan Kadar Pertukaran Asing

Kadar pertukaran asing merujuk kepada harga mata wang sesebuah negara yang dinyatakan dalam nilai mata wang asing. Contohnya, kadar pertukaran asing antara Ringgit Malaysia dengan Dolar Amerika ialah RM4.25 = USD 1

Harga kadar pertukaran asing ditentukan apabila berlaku keseimbangan permintaan dan penawaran mata wang asing di pasaran. Nilai sesuatu mata wang akan meningkat (menurun) apabila berlaku lebihan permintaan (penawaran).

Jadual di bawah menunjukkan kadar pertukaran asing antara Ringgit Malaysia dengan Dolar Amerika:

(a) Menukarkan Ringgit Malaysia kepada mata wang asing

Andaikan seorang pengimport di Malaysia telah mengimport barang elektronik yang bernilai RM796 500 dari Amerika Syarikat. Berapakah jumlah mata wang Dolar Amerika yang diperlukan oleh pengimport tersebut untuk membuat bayaran kepada pengeksport di Amerika Syarikat?

Cara penyelesaian:

Bank atau money trader akan menjual Dolar Amerika kepada pengimport dan menerima bayaran dalam Ringgit Malaysia. Oleh itu, harga jualan akan digunakan dalam pengiraan ini. Berdasarkan maklumat pertukaran asing yang diberikan, harga jualan bagi satu unit Dolar Amerika ialah RM4.4290.

(b) Menukarkan mata wang asing kepada Ringgit Malaysia

Andaikan seorang pengimport di Amerika Syarikat telah mengimport barang yang bernilai USD36 000 dari Malaysia. Berapakah jumlah mata wang Ringgit Malaysia yang diperlukan oleh pengimport tersebut untuk membuat bayaran kepada pengeksport di Malaysia?

Cara penyelesaian:

Bank atau money trader akan membeli Dolar Amerika daripada peniaga dan membayar dalam Ringgit Malaysia. Oleh itu, harga belian akan digunakan dalam pengiraan ini. Berdasarkan maklumat pertukaran asing yang diberikan, harga belian bagi satu unit Dolar Amerika ialah RM4.4250.

Hubungan antara mata wang tepatan dengan mata wang asing adalah seperti yang berikut :

Faktor yang Mempengaruhi Permintaan dan Penawaran Mata Wang Asing

Harga belian dan jualan mata wang asing adalah dipengaruhi oleh permintaan dan penawaran mata wang tersebut dalam pasaran pertukaran asing. Antara faktor yang mempengaruhi permintaan dan penawaran mata wang asing adalah seperti yang berikut:

Analisis Penentuan dan Perubahan Kadar Pertukaran Asing

Penentuan kadar pertukaran asing antara Ringgit Malaysia (RM) dengan Dolar Amerika (USD) dapat diterangkan melalui rajah berikut:

1. Keseimbangan, titik E0 , keluk permintaan Dolar Amerika (DD) bersilang
   dengan keluk penawaran Dolar Amerika (SS) pada kadar pertukaran USD1.00 = RM4.50.
2. Andaikan kadar pertukaran meningkat menjadi USD1.00 = RM5.00, ini bermakna nilai RM telah mengalami kejatuhan nilai.
3. Keadaan ini akan menyebabkan wujudnya lebihan penawaran Dolar Amerika sebanyak Q1 Q2 dalam pasaran.
4. Lebihan penawaran Dolar Amerika menyebabkan kadar pertukaran cenderung untuk menurun sehingga mencapai keseimbangan semula pada titik E0 iaitu keluk DD bersilang dengan keluk SS pada kadar pertukaran USD1.00 = RM4.50.
5. Sebaliknya. andaikan kadar perlukaran menurun menjadi USD1.00 – RM4.00, ini bermakna nilai RM mengalami kenaikan nilai.
6. Keadaan ini menyebabkan wujudnya lebihan permintaan Dolar Amerika sebanyak Q1 Q2 dalam pasaran.
7. Lebihan permintaan Dolar Amerika menyebabkan kadar perlukaran cenderung untuk naik sehingga mencapai keseimbangan semula pada titik E0 iaitu keluk DD bersilang dengan keluk SS pada kadar pertukaran USD1.00 = RM4.50.

Kesan Perubahan Kadar Pertukaran Asing terhadap Eksport dan Import

Kesan perubahan kadar pertukaran RM ke atas eksport dan import Malaysia.

Kenaikan Kadar Pertukaran RM

S$1.00 = RM 2.90 > S$1.00 = RM 2.50

Kesan perubahan:

1. nilai RM naik
2. jumlah eksport menurun
3. jumlah import bertambah
4. harga eksport barang nampah lebih mahal
5. harga import barang nampak lebih murah
6. imbangan dagangan negatif / kurangan.

Penurunan Kadar Pertukaran RM

S$1.00 = RM 2.90 > S$1.00 = RM 3.50

Kesan perubahan:

1. nilai RM jatuh
2. jumlah eksport meningkat
3. jumlah import berkurang
4. harga eksport barang nampak lebih murah
5. harga import barang nampak lebih mahal
6. imbangan dagangan positif / lebihan

Kesan perubahan import dan eksport terhadap kadar pertukaran RM

Bentuk sekatan PAB seperti tarif / kuota / kawalan pertukaran asing / subsidi /sekatan bukan ekonomi akan menyebabkan perubahan import dan eksport.